Passé composé

          Jest to czas przeszły złożony. Czas ten wyraża czynność dokonaną mającą miejsce w przeszłości - w określonych ramach czasowych, np.:

l        Elle a rencontré. – ona spotkała

l        Nous avons travaillé – my pracowaliśmy

l        Ils ont organisé – oni zorganizowali

l        Il a acheté – on kupił

l        Hier, je suis sorti avec mes amis. – wczoraj wyszedłem z moimi przyjaciółmi.

l        Il est allé en Pologne. – on pojechał do Polski.

Tworzenie czasu

          Czas ten składa się z czasownika posiłkowego avoir lub être, odmienianego w czasie présent, i z imiesłowu czasu przeszłego (participe passé):

osoba + czasownik posiłkowy (être/avoir) + imiesłów czasu przeszłego

          Tak więc do odmienionego  czasownika posiłkowego, należy dodać formę imiesłowu danego czasownika.

Wybór czasownika posiłkowego.

Przy tworzeniu zdań należy pamiętać o doborze czasownika posiłkowego, który stoi przed imiesłowem czasu przeszłego.

Odmiana czasowników avoir i  être:

Z czasownikiem être odmieniają się:

l        czasowniki oznaczające jakiś ruch (aller, arriver, venir, revenir, entrer, rentrer, sortir, monter, descendre, passer, retourner, tomber, partir itd.)

l        wszystkie czasowniki zwrotne (se promener, s'appeler itd.)

l        czasowniki zmiany stanu (devenir, mourir, naître, rester itd.)

W tym przypadku należy również pamiętać o uzgodnieniu osoby.

Participe passé musi zostać uzgodniony z podmiotem tego zdania. W zależności od podmiotu do imiesłowu należy dodać końcówkę:

l        dla rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej: -e (elle sortie – ona wyszła)

l        dla rodzaju żeńskiego liczby mnogiej: -es (elles sont sorties – one wyszły)

l        dla rodzaju męskiego liczby mnogiej: -s ( ils sont sortis – oni wyszli)

Z czasownikiem avoir odmienia się reszta czasowników: acheter, pouvoir, dire, prendre itd. W tym wypadku nie należy uzgadniać osoby!

Participe passé – imiesłów czasu przeszłego

1. Tworzenie participe passé od czasowników pierwszej grupy, czyli zakończonych na -er: należy pozbyć się końcówki -er i w jej miejsce wstawić é.

l        parler - parlé          

l        regarder - regardé

l        écouter - écouté

l        habiter - habité

l        chanter – chanté

2. Tworzenie participe passé od czasowników drugiej grupy, czyli zakończonych na -ir: należy pozbyć się końcówki -ir i w jej miejsce wstawić i.

l        finir - fini  

l        rougir - rougi      

l        choisir - choisi

l        répartir – réparti

3. Tworzenie participe passé od czasowników trzeciej grupy, czyli zakończonych na -re lub -oir : należy pozbyć się końcówki -re lub -oir i w jej miejsce wstawić -u.

l        attendre - attendu         

l        rendre - rendu     

l        battre – battu

4. Czasowniki nieregularne. Niestety, jest ich spora grupa, którą trzeba znać na pamięć! :) oto niektóre z nich:

l        asseoir – assis - siadać

l        avoir – eu - mieć

l        boire - bu - pić

l        conduire – conduit - prowadzić samochód

l        connaître – connu - znać

l        courir – couru - biegać

l        découvrir – découvert - odkrywać

l        devoir – dû - musieć

l        devenir – devenu - stawać się

l        dire – dit - mówić

l        écrire – écrit - pisać

l        être – été - być

l        faire – fait - robić

l        lire  - lu - czytać

l        mettre – mis - kłaść

l        mourir – mort - umierać

l        offrir – offert - ofiarowywać

l        ouvrir – ouvert - otwierać

l        peindre – peint - malować

l        pleuvoir – plu - padać (o deszczu)

l        pouvoir- pu - móc

l        prendre - pris - brać

l        recevoir – reçu - otrzymywać

l        rire – ri - śmiać się

l        suivre – suivi - śledzić, brać udział itd.

l        tenir – tenu - trzymać

l        traduire – traduit - tłumaczyć

l        venir – venu - przychodzić

l        vivre - vécu - żyć

l        voir- vu – widzieć

Zdania twierdzące

forme affirmative

l        Une fille s'est présentée. - dziewczyna przedstawiła się.

l        Hier matin, mes parents sont partis en vacances. - wczoraj rano moi rodzice pojechali na wakacje.

l        J'ai lu ce livre. - przeczytałam ta książkę.

l        Ma mère est descendue dans la cave. - moja mama zeszła do piwnicy.

Przeczenia

forme affirmative

          Forma przecząca, czyli negacja, w passé composé (tak jak w pozostałych czasach złożonych) dotyczy wyłącznie czasownika posiłkowego. W naszym przypadku jest to albo czasownik être lub avoir. Aby utworzyć negację należy umieścić czasownik posiłkowy, uzgodniony do podmiotu, między NE a PAS, a następnie dorzucamy participe passé.

l        Elle n'a pas voulu  se promener. – ona nie chciała spacerować

l        Tu n'es pas allé à Paris. – ty nie pojechałeś do Paryża.

l        Je n'ai pas écouté les nouvelles à la radio. – nie wysłuchałam wiadomości w radio.

l        Tu n'as pas voulu inviter tes amies à la fête. – Nie chciałeś zaprosić swoim przyjaciół na imprezę.

          !! Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na kolejność poszczególnych elementów przy negacji czasowników zwrotnych!

l        Elles ne se sont pas promenées ce soir. – one nie dzisiejszego wieczoru.

l        Nous ne nous sommes pas bien reposés à la montagne –  nie odpoczęliśmy dobrze w górach.

l        Nous ne nous sommes pas rencontrés chez Sarah. – nie spotkaliśmy się u Sary.

Forma pytająca

Formę pytającą w czasie Passé composé tworzy się przez inwersję. Tak jak w przypadku przeczenia inwersja ta dotyczy czasownika posiłkowego.

l        Est-elle partie hier matin? - czy ona wyjechała wczoraj rano?

l        As-tu fini tes devoirs? - czy skończyłeś odrabiać lekcje?

l        A quelle heure est-elle rentrée? - o której godzinie wróciła?

W przypadku czasownika zwrotnego partukuła zwrotna stoi na początku zdania:

l        Se sont-ils approchés de la porte?- czy zbliżyli się do drzwi?

Można również tworzyć pytania poprzez użycie odpowiednich pytajników. Nie stosujemy wtedy inwersji, np.:

l        Est-ce que tu as  acheté des fleurs? - czy kupiłeś kwiaty?

l        Est-ce que vous avez vendu votre voiture? - czy sprzedaliście wasz samochód?